Bestrijding eikenprocessierups
De microscopisch kleine haartjes van de eikenprocessierups zorgen voor huidirritaties en kunnen ooginfecties veroorzaken. Om overlast door brandharen van de eikenprocessierups zo veel mogelijk te voorkomen, bespuiten we alle eikenbomen preventief met een biologisch middel.
Proefopstelling voor het juiste spuitmoment
Om de eikenprocessierups te bestrijden, werken we met een proefopstelling. In de proefopstelling worden ei-pakketten onder verschillende omstandigheden en temperaturen bewaard. Zo houden we dagelijks in de gaten wanneer de rupsen uit de eitjes komen. Het moment waarop we gaan spuiten luistert nauwkeurig. Er moeten genoeg blaadjes aan de boom zitten én de rups moet eerst 2 keer vervellen. Vanaf de 3e keer vervellen krijgen de rupsen brandharen en ontstaat overlast. We houden de rupsen dus strak in de gaten!
Preventie en bestrijding
Vanaf eind april/begin mei is het tijd om te spuiten. Dat doen we preventief, voordat de rupsen brandharen ontwikkelen. Voor bestrijding maken we gebruik van een bacterie, de bacillus thuringgiensis aizawai, afgekort Bta. Door het eten van het bespoten blad gaan de rupsen dood. Bta is biologisch en niet schadelijk voor mens en dier.
Het spuiten van de eikenbomen vindt plaats tussen 7.00 uur ’s ochtends en 22.00 uur ’s avonds. U kunt enige overlast ervaren van het geluid van de nevelspuit die aan de tractor vastzit. Ruim 90 procent van de rupsen is na behandeling met Bta dood. Bij het bespuiten van de eiken, houden we daarom rekening met de kaarten van de Vlinderstichting. Locaties waarvan bekend is dat er bijzondere vlindersoorten voorkomen (bijvoorbeeld de Iepenpage), bespuiten we niet. Meer informatie vindt u in het informatieblad van het Kennisplatform Processierups.
Minder bespuitingen in 2024
De plaagdruk van de eikenprocessierups wordt al 15 jaar gemeten door het verzamelen van ei-pakketten en het lokken van vlinders met feromonen in potvallen. De afgelopen jaren hebben we steeds minder eikenprocessie-rupsen aangetroffen in de eikenbomen. Goed nieuws dus! Dit jaar kiezen we er daarom voor om minder eiken te bespuiten.
De eikenprocessierups komt voor in de zomereik en in de wintereik. Alleen als er héél veel rupsen zijn wijken ze uit naar andere soorten eikenbomen. Om deze reden bespuiten we in 2024 alleen zomereiken en wintereiken. Daarnaast wordt er niet bespoten in gebieden waar het risico op overlast minimaal is.
Planning
Helaas is het niet mogelijk om vooraf aan te geven wanneer de spuitmachine langs komt. Daar zijn diverse redenen voor.
- Spuiten kan alleen als er voldoende blad aan de eiken zit (minimaal 50 procent).
- Het mag niet regenen - is dat wel het geval dan stoppen we meteen met spuiten.
- Er mag niet te veel wind zijn - is dat wel het geval dan stoppen we meteen met spuiten.
- In Maastricht hebben we ongeveer 15.000 eiken. Die moeten allemaal binnen korte tijd bespoten worden. Er rijden daarom meerdere spuitmachines.
Eigen boom behandelen
Wilt u uw eigen eikenboom laten behandelen? Vraag het aan de tractorchauffeur die door uw straat rijdt. Hij neemt de bomen mee die op dat moment op zijn route liggen. De eventuele kosten zijn voor uw rekening.
Kosten
De kosten voor de behandeling van uw eiken zijn afhankelijk van het aantal bomen en de bereikbaarheid van uw perceel:
- Ligt uw tuin op de route van de spuitmachine? Dan is behandeling gratis als het om een klein aantal eiken gaat én de bomen goed bereikbaar zijn voor de machine.
- Bij grotere tuinen met daarop meerdere eiken betaalt u € 75,00 voorrijkosten en € 125,00 spuitkosten per uur, met een minimum van € 62,50 (een half uur). De kosten voor het spuitmiddel zijn daarbij inbegrepen (tarieven 2023).
-
In 2021 hebben gemeente en het CNME mezenkastjes opgehangen aan eikenbomen langs onder andere de Terblijterweg, Bosscherweg en de Molensingel. De 138 nestkasten werden gemaakt door basisschoolleerlingen. Een groot deel van de mezenkastjes worden gebruikt door kool- en pimpelmezen. De jonge meesjes smullen samen met hun ouders van de eikenprocessierupsen. Deze manier van bestrijding is een extra ondersteuning in de strijd tegen de rups, maar spuiten met Bta blijft nodig.
-
In Nederland komen verschillende rupsensoorten voor, zoals de zijderups of de rups van de spinselmot.
Zie jij de verschillen? Links zie je de eikenprocessierups en rechts de spinselmot.
We krijgen vaak ongeruste meldingen over de eikenprocessierups, terwijl het om de spinselmot blijkt te gaan. De rupsen lijken op elkaar en zijn makkelijk door elkaar te halen. Maar de spinselmot kan geen kwaad. Dat geldt ook voor de zijderups.
Zijn hele takken en struiken ingepakt in witte spinsels? Dat is het werk van de rupsen van de spinselmot. Aan lange, dunne draden laten ze zich vanuit de struiken naar beneden zakken. De eikenprocessierups bouwt alleen nesten in eikenbomen. De rupsen van de spinselmot zijn minder kieskeurig en nemen ook genoegen met andere boomsoorten en struiken. De rupsen van de spinselmot en zijderupsen zijn ongevaarlijk voor mens, dier en plant en worden dus niet bestreden.